Unutulmuş Bir Şair: Fazli

  Şarkın divanlarından İstanbul semalarına kadar gül kokusunun duyulduğu yıllarda Zati'nin Bayezit Camii yanındaki remil dükkanı da şiir kokuyordu. Neredeyse çeyrek asır süren şiir sohbetlerine kimler katılmıştı ve ne gazeller okunmuştu. Bu şairlerin arasında biri vardı ki adından uzun yıllar söz ettirecekti. Asıl adı Saraçzade Mehmet Efendi olan genç şair şiir sohbetlerinde duyduğu şiirleri analiz etti, örnek aldı ve zamanla kendi üslubunu oluşturdu.
   Şehzade Mehmet'in sünnet düğününde, Zati Fazli'yi de padişah meclisine götürmüş ve bir şiir okumasını isteyerek padişaha takdim etmişti. Fazli padişahın huzurunda 32 beyitlik bir kaside okudu ve bu kaside ile kaderi değişti. Kanuni onu o gün Şehzade Mehmet'in katibi  yaptı. Fazli daha sonra Şehzade Mustafa ve Şehzade Selim'in de katipliğini yapmıştı. Selim'in  tahta geçmesinden sonra reisülküttap olan şairimiz üstadı Zati'yi geçerek şöhreti yakaladı.
  Bunca gül kokusu ve şiir meclisi içinde yaşayan Fazli 1552 yılında gül ile bülbülün aşkını kaleme aldı ve ilk kez mesneviye dönüştüren şair oldu.
  Gül ü Bülbül'ü anlattığı alegorik hikayesi ülke sınırlarını aştı. Üç asır sonra J.V. Hammer tarafından Almancaya çevrilip Türkçe metniyle birlikte yayımlandı.
  "Şarkın gül ve bülbülü, biraz da Kara Fazli'nin bu kitabı dolayısıyla Batı'da yeni bir aşka tutuldu"
  Kara Fazli'nin öldüğü sıralarda bir başka büyük üstad olan Baki Osmanlı şiirinin zirvelerindeydi ve Fazli'nin Zati'ye yaptığını bu kez Baki Fazli'ye reva görmüş oldu. Baki'nin şöhretiyle Kara Fazli'nin adı unutulur oldu. Fakat Gül ile Bülbül mesnevisi dünya durdukça Kara Fazli'nin yad edilmesine yetecektir.

Her Kitap Bir Renk 1 : Pastoral Senfoni

"Tanrım, geceyi bizim için mi böylesine gizemli ve güzel yaptın? Benim için mi? Hava ılık, ayışığı açık penceremden içeri dolmakta. Oturmuş, göklerin sonsuz sessizliğini dinliyorum. Bütün varlıklardan hayranlık duyguları yükselip birbirine karışıyor; sözcüklerle anlatılamayacak bir coşkuyla dolu gönlümü alıp sürüklüyorlar sanki. Dua ederken bile sakin değilim. Eğer sevginin sınırları varsa, bu sınırları insanlar koymuştur Tanrım, Sen değil."


     Pastoral Senfoni, Nobel ödüllü yazar André Gide'in en iyi bilinen eserlerinden birisidir. Huzuru yakalayabilmek için çırpınarak yaşayan ruhlar için aşk, acıya dönüştürülmesi en kolay, en hassas ihtiyaçlardan biridir. Kahramanların hepsi, ya Gide'in kendisi ya da hayatında önemli rolleri olan yakınlarıdır. 

Pastoral Senfoni, bir kitap ismi olarak okuyucuya işin en başında, birden fazla dünyanın kapılarını aralar. 'Pastoral' kelimesi, hem kırsal yaşamla, hem de Fransızca'da Protestan din görevlilerine verilen 'pasteur' adıyla bağlantılı olarak dinî ve manevi yönleri ağır basan bir hikâyenin anlatılacağını okuyucuya haber verir. Günlük türünde yazılmış eserde ortaya konan, bir hikâyeden ziyade, çok sesli bir senfonidir. 

Günlük, bizi hem papazın, hem de karısı, oğlu ve âşık olduğu kör kızın dünyalarına götürürken, çok sesli bir senfoniye dönüşür. Gide romanın adıyla, Beethoven'ın en önemli eserlerinden biri olan Pastoral Senfoni'ye gönderme yapar. Bir papaz dünyanın ve aslında yaşamın bütün renklerini kör bir kıza, bu senfoni aracılığıyla anlatmaya çalışır. 

Kalbim Unut Bu Şiiri

Uğuldayan ve hep uğuldayan 
bir orman kadar üşüyorum şimdi 
yanlış rüzgârlar esiyor dallarımda 
yanlış ve zehirli çiçekler açıyor 
Kanımda kocaman gözleriyle bir çığlık 

Su ve ses kadar beklediğim 
ne kaldı geride, bilmiyorum 
uzanıp uyumak istiyorum gölgeme 
ve sarınmak o kocaman gözlerin 
uğuldayan rüzgârlarına 

Bir acıyı yaşarım ve zehrinden 
çiçekler üretirim kömür karası 
uçurum kadar bir yalnızlık 
yaratırım kendime, atlarım 
Anısı yoktur küçük rüzgârların 

Yapraklarım yok artık kuşlarım yok 
büsbütün viran oldu dağlarım 
ezberimdeki türküler de savrulup gitti 
ömrümün karşılığı kalmadı sesimde 
sesimde yalnız ormanların gümbürtüsü 

Yanlış, daha baştan yanlış 
bir şiirdi bu, biliyorum 
ve belki ömrümüzün yakın geçmişi 
bu kadar doğruydu ancak, kimbilir 
Kalbim unut bu şiiri 


Ahmet TELLİ